Het laatste decennium zijn wij als samenleving afhankelijk geworden van internet. Waarom maakt ons dat zo kwetsbaar en waar liggen de kansen voor techniek studenten op dit terrein?
Geschreven door Marjolijn Westerlaken
Prof. Dr. Ir. Aiko Pras
Hoogleraar Internet Security op de Universiteit Twente
Internetaanvallen op scholen, het manipuleren van nieuws en dus ook verkiezingen, hacken van Facebookprofielen en ga zo maar door. Dagelijkse kost als wij de kranten openslaan. Hoewel het nu vooralsnog gaat om incidenten, verwacht Prof. Dr. Ir. Aiko Pras, hoogleraar Internet Security op de Universiteit Twente, dat er in de toekomst een dag aanbreekt dat het hele internet plat wordt gelegd. Dat baart hem ernstige zorgen.
“De consequenties zijn dan echt niet te overzien en de maatschappelijke en economische gevolgen zullen groter zijn dan bij de bankencrisis van 2008. Het zal voor een totale ontwrichting zorgen. Wij moeten er dus voor zorgen dat wij jonge mensen opleiden die op een frisse manier kijken naar techniek en hier niet bang voor zijn.
Daarbij moeten zij ook op de hoogte zijn wat de impact van het gebruik van internet is op de samenleving. Dit unieke samenspel tussen techniek en mens, de High Tech, Human Touch benadering, is specifiek voor de Universiteit Twente en de masterspecialisatie Cyber Security, die in Nederland wordt aangeboden als onderdeel van de 4TU samenwerking en internationaal als onderdeel van de Digital Academy van het European Institute of Technology (EIT).
Maatschappelijke focus
Pras geeft een voorbeeld van hoe de kennis van techniek wordt gekoppeld aan het maatschappelijke belang: “Om het hacken van sites te snappen, moet je de techniek erachter begrijpen. Binnen de faculteit doen we veel onderzoek naar DDoS- oftewel cyberaanvallen.
De resultaten die hier uit voortkomen koppelen wij ook aan ethische vraagstukken zoals: ‘wat doe je als je bij een gehackte site kinderporno tegenkomt’, of bedrijfseconomische aspecten als: ‘wat zijn de kosten voor een bedrijf als hun site plat is gelegd?’ Hierdoor wordt het grootschalig effect van internet en het misbruik ervan nog inzichtelijker.”
Internet gebruik gevolgen voor privacy
Bij het gebruik van internet speelt privacy een belangrijke rol. Volgens de hoogleraar is dit niet alleen een High Tech probleem, maar vooral een Human Touch probleem. “Het principe van hacken kunnen de meeste mensen nog bevatten, maar wat het gebruik van internet voor gevolgen heeft voor je privacy niet. Er zijn partijen die profielen van internetgebruikers maken en meer van jou weten dan jij zou willen.
Sommige detectivebedrijven verkopen dergelijke informatie aan organisaties als onderdeel van hun screeningsprocedure van sollicitanten.
Deze informatie verkopen zij weer door aan anderen. Een ‘onschuldig’ voorbeeld hiervan is dat wie een Apple browser heeft, soms duurdere producten aangeboden krijgt dan iemand met een andere soort browser. Er zijn helaas ook minder onschuldige voorbeelden. Zo blijkt dat wie dingen op Facebook deelt met vrienden, ook automatisch dezelfde informatie doorspeelt aan partijen die helemaal niet je vrienden zijn.
Sommige detectivebedrijven verkopen dergelijke informatie aan organisaties als onderdeel van hun screeningsprocedure van sollicitanten. Als je één keer in de fout bent gegaan of bevriend bent met iemand die een nacht in de cel heeft gezeten, wordt dat tegen je gebruikt en val je automatisch af als kandidaat. Het gevaar hiervan is dat er geen enkele nuance meer is en dat mensen kleurloos worden.”
Kennis van cybercriminaliteit essentieel
Hoewel wij altijd op een bepaalde manier kwetsbaar zullen zijn, blijkt voorlichting, naast het gebruik van moderne software en het regelmatig doen van software-updates, het beste wapen tegen cybercriminaliteit.
“Veel mensen weten bijvoorbeeld niet dat in veel Chinese beveiligingscamera’s bewust back doors worden ingebouwd om binnen te komen in het systeem en daarna videobeelden te kopiëren, spam te versturen of cyberaanvallen te doen. Ze worden vaak aangeschaft omdat zij zo goedkoop zijn, maar de gevolgen kunnen immens zijn. Goed op de hoogte zijn van hoe cybercriminaliteit zich kan manifesteren is dus essentieel.”